اساس انتخاب نوع و مقدار خوراک دام و طیور
انتخاب نوع و مقدار غذای دام و طیور، امری پیچیده و حساس است که بر سلامت، رشد، تولید و در نهایت سودآوری پرورش دهنده تاثیر مستقیم می‌گذارد. خوراک دام و طیور بر مبنای ماده خشک (DM) مورد آنالیز و بررسی قرار می‌گیرد. این محاسبات باید با دقت بالا انجام شود، چرا که ممکن است جیره تهیه شده برای دام، مواد لازم برای بدن حیوان را برطرف نکند یا مواد بیش از اندازه به بدن حیوان برساند. این امر نه تنها ممکن است باعث بیماری در دام شود، بلکه باعث ضرر و زیان مالی به مرغدار یا دامدار می‌شود. برای تولید مواد غذایی باید شرایط حیوان در مزرعه (مثل سن، شیرخواری، شیرده و…) را نیز در نظر گرفت.
عوامل متعددی در این انتخاب دخیل هستند که باید به دقت مورد بررسی قرار گیرند. مهمترین فاکتورها در انتخاب نوع و مقدار خوراک دام و طیور عبارتند از:
• سن و مرحله فیزیولوژیکی: نیازهای تغذیه‌ای حیوان با توجه به سن و مرحله فیزیولوژیکی آن (جنین، جوجه، بالغ، آبستن، شیرده و …) به طور قابل توجهی تغییر می‌کند. به عنوان مثال، جوجه‌ها به پروتئین و انرژی بیشتری نسبت به مرغ‌های بالغ نیاز دارند. این جریان در دام آبستن و شیرده به کلسیم و فسفر بیشتری احتیاج دارند.
• نژاد و ژنتیک: نژادهای مختلف دام و طیور از نظر نیازهای تغذیه‌ای با یکدیگر تفاوت دارند. به عنوان مثال، نژادهای گوشتی به طور کلی به انرژی و پروتئین بیشتری نسبت به نژادهای تخم گذار نیاز دارند.
• جنسیت: نیازهای تغذیه‌ای نرها و ماده‌ها نیز تا حدودی با هم فرق می‌کند. به عنوان مثال، خروس‌ها به پروتئین بیشتری نسبت به مرغ‌ها نیاز دارند.
• شرایط محیطی: شرایط آب و هوایی، مانند دما، رطوبت و تهویه، بر متابولیسم و نیازهای تغذیه‌ای حیوان تاثیر می‌گذارد. در آب و هوای گرم، حیوانات به کالری کمتری نیاز دارند، در حالی که در آب و هوای سرد به کالری بیشتری برای حفظ دمای بدن خود احتیاج دارند. البته این مورد در باب صنعتی خیلی صدق نمی‌کند. چرا که در شرایط صنعتی و شرایط بسته، دما و رطوبت کنترل شده است. در واقع از نظر تجهیزات ممکن است متفاوت باشد، بطور مثال تعداد فن و… . ارتفاع متفاوت شرایط تغذیه را متفاوت می‌کند. بطور مثال در طیور ارتفاع زیاد ممکن است پرنده را درگیر آسیت کند.